B12-tekort, waarom injecties?
Als met zekerheid het B12-tekort alleen te wijten is aan de voeding zoals bij langdurig veganisme, dan is na een eventuele start met injecties een orale
suppletie
voldoende. In deze situatie wordt dit gauw in verband met de voeding gebracht,
maar men
dient zich altijd te realiseren dan een veganist
óók
een opnameprobleem kan
hebben.
In alle andere gevallen is behandelen met injecties hydroxocobalamine (i.m.)
noodzakelijk vanwege een opnameprobleem. En deze behandeling is blijvend
zolang dit probleem niet opgelost kan worden.
De
opname van B12 is ingewikkeld en afwijkend van die van de andere vitamines en
mineralen:
In de maag vindt de splitsing van B12 en het voedseleiwit plaats door de werking van maagzuur
en enzymen. Vervolgens bindt de B12 zich aan R-factor (R-binder,
haptocorrine), een
eiwit geproduceerd door de speekselklieren, en gaat zo naar de twaalfvingerige
darm. Door enzymen uit de pancreas wordt de verbinding met de R-factor verbroken
en kan de B12 zich binden met de Intrinsic Factor. Deze IF is een
glycoproteïne geproduceerd door de pariëtale cellen in de maagwand. De
Intrinsic Factor maakt dat vitamine B12 opgenomen kan worden in het laatste deel
van de dunne darm via speciale receptoren voor het IF-B12 complex, die weer
afhankelijk zijn van voldoende calcium . Vervolgens
wordt de B12 in het bloed gebonden aan transcobalamine (transporteiwit) en zo
verder vervoerd. Daarna moet de omzetting (metabolisme) naar de werkzame vormen van B12 nog
goed verlopen.
Ook speelt de lever een belangrijke rol als reserve opslag. Hierbij is de
entherohepatische kringloop ook van belang.
Het aanwezig zijn van IF-antistoffen en/of Pariëtaalcel-antistoffen in het
bloed maakt de opname van B12 ook onmogelijk (ziekte van Addison-Biermer).
Sinds jaar en dag is de behandeling hierbij met injecties. Hiermee wordt het
opnameprobleem omzeilt. Het Farmacotherapeutisch Kompas is hier duidelijk over.
Het wel of niet hebben van bloedarmoede is niet relevant voor de behandeling.
Ook het wel of niet aangetoond zijn van IF-antistoffen is niet bepalend voor de
behandeling.
De
MLD stichting wil ons laten geloven op hun site (juli 2014) dat de behandeling
afhankelijk is van wel of geen Intrinsic Factor. Maar vanwege de ingewikkeldheid van de opname kan dit gegeven
niet dienen als criterium voor de manier van behandelen. Een opname van B12 is
van meer afhankelijk dan alleen IF. Nog afgezien van hoe je dit moet testen.
Vroeger kon de afwezigheid van IF soms met de Schillingtest aangetoond worden.
Het negatief testen van IF-antistoffen en/of Pariëtaalcel-antistoffen sluit een
opnamestoornis niet uit.
Op de site van
Thuisarts.nl wordt dit gemeld (juli 2014):
"Er worden nog wel eens injecties
met vitamine B12 gegeven. Dat is nu eigenlijk zelden meer nodig. De tabletten
werken prima."
Deze stelling is nergens op gebaseerd, niet "evidence-based
medicine".
Een zeer kwalijke tekst dus.
Omdat
B12-smelttabletten in bepaalde situaties de klachten doen verminderen,
gebruikt de pillenverkoper dit als argument om vooral zijn producten te
gebruiken en meldt alleen de succesverhalen. Echter, dat de smelttabletten helpen wil nog niet zeggen dat deze pillen net zo goed werken als injecties. Dat vergelijk heeft men dan niet. Dat smelttabletten helpen wil nog niet zeggen dat ze voldoende helpen en in elke situatie. Het probleem dat ontstaat is dat de pillenverkoper suggereert dat zijn smelttabletten goede vervangers zijn voor de injecties. Echt niet, de ervaring leert dat veel mensen met B12 tekort niet voldoende baat hebben bij de pillen. Een groot nadeel van deze verkoopstrategie is dat mensen deze pillen gaan gebruiken zonder hun B12-status goed te laten testen. Hiemeer verdoezelt men ook nog eens de eigen diagnose. Dit laatste is wel het meest kwalijke van de handel in hooggedoseerde B12. |
Er is nog nooit een onderzoek gedaan waaruit zou blijken dat een behandeling van een B12-opnamestoornis met pillen net zo effectief zou zijn als injecties, dus in elke situatie en op elke leeftijd en op lange termijn. En zeker niet als het B12-tekort ernstige neurologische en/of psychische klachten geeft. En dat laatste komt maar al te vaak voor.
Henk de Jong, 2017