Gecombineerde strengziekte (ook wel: ziekte van Lichtheim)

Beginpagina

Laatste aanpassing: 09-06-20

"Ik voel me als een robot en doe alles op de automatische piloot, alsof een ander mijn lichaam bestuurt"
"Het voelt als messteken in de rug"
"Benen als lood en een hoofd vol watten"
"Na inspanning heb ik een brandende/stekende pijn in de spieren"

Behandeling bij klachten zoals hier beschreven
Er is een B12-tekort geconstateerd en als je duidelijk de neurologische klachten hebt die aan gecombineerde strengziekte doen denken, dan dient de aanvangsdosering heel lang volgehouden te worden. Ook al kan de neuroloog dit niet goed aantonen dan nog zo intensief behandelen.
Het kan soms nodig zijn om gedurende twee jaar elke week twee injecties te geven zoals het beschreven staat in het Farmacotherapeutisch Kompas en in de bijsluiter

Als er al lange tijd een B12-tekort is, dan ontstaat vaak een neurologische afwijking die "gecombineerde strengziekte" wordt genoemd. Bij te laat herkennen kan dit blijvend zijn. Gecombineerde strengziekte is net als b.v. MS en Parkinson een ziekte van het centrale zenuwstelsel. Onder gecombineerde strengziekte verstaat men een aantasting van de achterstrengen van het ruggenmerg en van de piramide zijstrengen. De aandoening is altijd dubbelzijdig en meestal links en rechts gelijk. Soms gaat de ziekte gepaard met aangetaste perifere zenuwen. (Polyneuropathie)

De gecombineerde strengziekte ontstaat door een B12-tekort. B12 is nodig voor het in stand houden van de myelineschedes. Dit zijn de isolatielagen om de zenuwbanen. Deze raken beschadigd en dit veroorzaakt het ziektebeeld. Een B12-tekort kan ook effect hebben op de kleine hersenen. Als iemand deze symptomen vertoont, dan is een intensieve en langdurige aanvangsdosering noodzakelijk. B.v. een à twee injecties per week gedurende een of twee jaar. Zoals dat ook in het Farmacotherapeutisch Kompas vermeld staat.
Als het tekort aan B12 te lang blijft voortbestaan dan lukt het vaak niet om de beschadigingen voldoende terug te draaien.

Niet iedereen krijgt direct gecombineerde strengziekte. De ene patiënt heeft soms veel meer last van bloedarmoede en vermoeidheid en krijgt pas op veel langere termijn neurologische klachten. En het gebeurt ook wel andersom. Het aantal symptomen en de volgorde waarin deze zich aandienen bij een B12-tekort verschilt heel erg van persoon tot persoon. 

Gecombineerde strengziekte geeft o.a. de volgende verschijnselen:

Parestesiën. Dit zijn tintelingen, dove en prikkelende gevoelens in de tenen en de voeten en later in de vingers. Soms verminderen de tintelingen tijdens de slaap, maar na wakker worden begint het weer en heeft met het gevoel "dat het lichaam weer tot leven komt".
Het gevoel op vilt, kussentjes of watten te lopen. 
Het begint veelal in de uiteinden van de ledematen en breidt zich dan uit naar boven.
Een zwaar en stijf gevoel in de benen. Iemand zei eens: "Ik heb lood in de benen". Functieverlies van de zenuwen geeft een verhoogde spierspanning.
De
patiënt heeft soms het "gevoel" dat de voeten gezwollen, koud of vochtig zijn.
Het lopen gaat niet goed meer. De gang wordt onzeker. Het evenwicht houden met de ogen dicht lukt niet meer. "Ik voel me een lopende robot" en "Ik heb het gevoel dat ik niet in mijn eigen lichaam zit".
De tastzin verdwijnt langzaam, dit begint ook aan de uiteinden van de ledematen. 
Verminderde reflexen, afgenomen vibratiezin en verlaagde geleidingssnelheden van zenuwbanen.
Deze gecombineerde strengziekte heeft niet bij iedereen hetzelfde effect. Het hangt er vanaf hoelang het tekort bestond en hoe groot het B12-tekort was. En ook verschilt dit nogal hoe een lichaam reageert op een tekort. Maar vooral komt dit doordat het B12-tekort te lang over het hoofd is gezien. De een kan nog redelijk lopen, terwijl iemand anders tot de rolstoel veroordeeld is. En alle tussenvormen. Klachten in veel gradaties.

Ook deze klachten kunnen door zenuwschade ontstaan:
Pijn, vooral in de heupen maar ook in polsen en andere gewrichten. De klachten lijken voor een deel op die bij Fibromyalgie en daardoor worden mensen nog wel eens naar huis gestuurd met de diagnose Fibromyalgie, terwijl de oorzaak een B12-tekort is. Ook al is de diagnose B12-tekort eenmaal gesteld dan wordt de blijvende schade ook nog wel eens verklaard met Fibromyalgie. Dus dan krijg je er nog een diagnose bij, terwijl de oorzaak een verwaarloosd B12-tekort is.
 
Een typisch gevolg van de zenuwschade is ook:
De patiënt kan erg schrikken als iemand hem/haar een duwtje geeft. Hoewel het gevoel verminderd is, is de dempende werking van de zenuwen ook verminderd en dit geeft dat de patiënt een kleine stoot als veel erger ervaart (Allodynie). Dit zelfde effect heeft men bij het rijden over verkeersdrempels. Men heeft veel meer last van de korte verticale stootbewegingen van de auto. (Hyperesthesie)

De zenuwschade is lang niet in alle gevallen door de neuroloog aantoonbaar door de geleidingsnelheden van de zenuwbanen te meten. De mens is gevoeliger voor schade dan de tests van de dokter.

Een artikel uit 2006 over een patiënt met gecombineerde strengziekte (GSZ), Klik hier.

Een artikel uit het Ned. Tijdschr. v. Geneesk. uit 2001. Klik hier.

N.B. Dit soort klachten kunnen ook veroorzaakt worden door koperdeficiëntie. Klik hier.

| Terug naar: Wat kunnen de gevolgen zijn? | Naar de beginpagina |