Een medisch artikel dat meer kapot maakt dan je lief is !

Beginpagina

Laatste aanpassing: 19-07-17

Artikel in het Ned. Tijdschr. v. Geneesk. okt. 2009:
Vitamine B12-suppletie liever oraal dan parenteraal
Michiel Duyvendak, ziekenhuisapotheker
Gerrit J. Veldhuis, internist-hematoloog
Antonius Ziekenhuis te Sneek

Lees het artikel hier.

Het artikel is niet anders dan een onderzoek naar enkele eerdere kleine en kortdurende studies, uit 1998 en 2003.
Het artikel suggereert dat dit een van de best bewaarde geheimen in de geneeskunde is. Het is maar goed dat dit niet zo bekend was, want het zou veel narigheid hebben veroorzaakt.
Men kan dan wel liever oraal suppleren, maar dat dit beter is, is zeker niet het geval. Het artikel houdt veel slagen om de arm. Dus het kan bij lange na niet gezegd worden dat oraal altijd beter is. 

B12-deficiëntie ontwikkelt zich vaak langzaam en de klachten zijn soms moeilijk te herstellen. Dat kost vaak veel tijd, veel langer dat deze onderzoeken geduurd hebben. Het is daarom veel te kort door de bocht om bovenstaande titel in een medisch tijdschrift te zetten. De onderzoeken hebben veel te kort geduurd. 

Het zijn beperkte onderzoeken. Ook kinderen en jongeren krijgen problemen met B12-deficiëntie. In deze groep hebben de patiënten soms min of meer ernstige neurologische klachten welke pas na een intensieve behandeling met injecties te herstellen is. In deze situatie is de B12-waarde na injecties veel en veel hoger dan de waarden die in dit artikel worden genoemd. Het onderzoek heeft betrekking op ouderen, waarbij het tekort vooral door te weinig maagzuur komt. Bij deze groep werken pillen beter dan bij jongeren waarbij de opname ergens anders in het ingewikkelde traject mis gaat. 
Er zijn in Nederland al duizenden kinderen en jongeren (<40j) die flinke klachten hebben door een tekort. Het zou echt rampzalig zijn als patiënten uit deze groep aan de pillen zouden worden gezet.

Het zondermeer vergelijken van de waarden door de pillen en de injecties is al niet goed. Na de laatste injectie maakt het nogal wat uit of je twee weken of vier weken na de laatste injectie de waarde gaat meten terwijl de pillen dagelijks worden ingenomen. (1998)
Bovendien gaat het artikel geheel voorbij aan het bestaan van B12-smelttabletten. Daarvan wordt de B12 via het mondslijmvlies opgenomen en op die manier het opnameprobleem via maag en darm omzeilt. De ervaring van deze site leert dat ook deze onvoldoende effect hebben op de klachten.

De onderzoeken hebben niet op alle leeftijden betrekking en hebben te kort geduurd. Men geeft wel een fraaie titel mee, maar houdt heel veel slagen om de arm. De titel dekt de lading niet.
Het beleid in Nederland is behandelen met injecties en veel dokters weten dat het dan soms nog ontzettend moeizaam gaat om de klachten te laten verdwijnen. Dit gaat met waarden die ver boven het referentiegebied liggen. De waarden na injecties in de bewuste onderzoeken zijn veel lager dan in de praktijk.
De waarden die in het artikel gegeven worden stroken dus niet met die uit de praktijk. Hierdoor ontstaat het vermoeden dat de schrijvers weinig kennis hebben van de dagelijkse praktijk bij de behandeling van B12-deficiëntie. Van een internist/hematoloog zou je deze lichtvaardigheid met het overnemen van andermans resultaten en conclusies niet verwachten.

Het risico is daarom groot dat door dit artikel dokters denken dat de pillen altijd voldoende effect hebben voor alle B12-klachten en volledig herstel. Dit zal nog meer dan nu al, leiden leiden tot veel meer blijvende schade door een langdurig of onderbehandeld tekort. Schade die dan niet meer wordt herkend als door het B12-tekort veroorzaakt. Veel onnodige onderzoeken naar andere oorzaken zullen volgen en ondertussen gaat de achteruitgang voort zonder dat dokters begrijpen waardoor. Mede dankzij bovenstaand artikel.

Het is daarom onvoorstelbaar dat een gerenommeerd medisch tijdschrift dit artikel zo plaatst. Een misleidende titel die veel dokters, die niet verder lezen, op het verkeerde been zal zetten. Het zou veel beter zijn geweest als B12-deficiëntie eens op een uitgebreide manier besproken zou worden. Dus wat dokters werkelijk zouden moeten weten over hoe de diagnose gesteld wordt en hoe de behandeling moet zijn. Maar ja, dan moet je met een origineel artikel komen, dat is veel moeilijker dan oude beperkte onderzoeken opnieuw te plaatsen. Het maakt het geheel van dit blad niet geloofwaardiger. Misschien wat last van kopij-deficiëntie? Het bewuste artikel zal nog meer patiënten met met dit probleem in handen van alternatieve figuren drijven. Een gemiste kans om een echt goed verhaal over B12-deficiëntie neer te zetten.

Het beleid in deze is in Nederland met injecties. Deze worden vanzelfsprekend vergoed. Vitaminepillen niet, dus naast een slechtere behandeling wordt de patiënt ook nog op extra kosten gejaagd.

 Injecties werken altijd, pillen soms. Neem daarom geen enkel risico ! 

 Met pillen zullen de klachten toenemen en daarmee de zorgkosten ! 

Wat een bijkomend probleem gaat worden door dit artikel is het volgende. Men gaat de patiënt te gemakkelijk aan de B12-pillen zetten zonder de B12-status goed te beoordelen. Bij een echt opnameprobleem zullen de pillen het opnameprobleem langdurig verbloemen, waardoor er grote kans bestaat op blijvende schade. Meer >>

Citaat uit de Standaard Anemie (M76) vna het Ned. Huisartsen Genootschap: O
Noot 29
"Er bestaan orale vormen van vitamine B12. Omdat een resorptiestoornis meestal de oorzaak van de vitamine-B12-deficiëntie is (door het ontbreken van intrinsic factor [pernicieuze anemie]), ligt parenterale toediening toch het meest voor de hand. Gelijktijdige orale toediening van vitamine B12 en intrinsic factor is niet mogelijk door antistofvorming tegen intrinsic factor.
Van de parenterale vormen is hydroxocobalamine de meest natuurlijke. Bovendien komt het tamelijk langzaam vrij uit de injectieplaats, hetgeen het verlies door uitscheiding via de urine vermindert."
Let op deze fabel !
Er wordt nog wel eens gedacht dat als de test op IF-antistoffen positief uitvalt dat dan injecties moeten worden gegeven en als de test negatief is dat dan pillen kunnen volstaan.
Dit is absoluut onjuist. Het is bekend dat bij mensen met Pernicieuze Anemie (=Addison-Biermer) maar in 60 à 70% de test positief is. Bovendien is het traject van opname en metabolisme zo ingewikkeld dat de conclusie dat pillen net zo goed zouden werken niet getrokken kan worden. (Een voorbeeld: de IF-antistoffen zijn negatief, maar er is wel IF-deficiëntie). Dit geldt voor alle leeftijden, zeker bij kinderen wordt nogal eens aan pillen gedacht. Dat kan een ramp betekenen voor het kind. 
Frapant is dat nergens in het bewuste artikel over IF-antistoffen wordt gesproken.
En dan wordt er op de bonnefooi maar een recept uitgeschreven.
Zomaar, zonder dat dit in een protocol staat en zonder dat de apotheker hiermee bekend is en zonder dat dit middel vergoed wordt. Dit is zo al gebeurd door een internist die altijd de injecties voorschreef.
De internist schrijft op het recept van 10-02-2010: 

vit B12 caps à 1000 µg 1 per dag

De apotheker is hier helemaal niet mee bekend en verkoopt de patiënt doorsliktabletten van 1000 mcg cyanocobalamine met gereguleerde afgifte. De soort tabletten en de B12-variant zijn gewoon fout en ook gereguleerde afgifte is bij B12 zeer ongewenst vanwege de afwijkende en ingewikkelde opname.
Hierdoor wordt een patiënt met een B12-opnameprobleem, die zich hierdoor een proefkonijn voelt, alleen maar zieker. Zelfs al zouden het smelttabletten met methylcobalamine zijn, dan nog werken ze lang niet zo goed als injecties.

Bij patiënten met ernstige klachten door een vitamine B12-tekort, mag er nooit geëxperimenteerd worden met pillen, spray's en dergelijke. Daar is het risico van permanente schade veel te groot voor.
De behandeling hoort dan ten allen tijde te zijn met injecties, ongeacht de oorzaak van het tekort.
Proberen te behandelen met hooggedoseerde doorslikpillen of smelttabletten is alleen verantwoord als de B12-patiënt (nagenoeg) weer klachtenvrij is.
Citaat uit het bewuste artikel:
"Het wordt aanbevolen om patiënten met een deficiëntie 1000 µg vitamine B12 dd per os voor te schrijven, behalve bij slikproblemen, moeite met therapietrouw of bij ernstige klinische symptomen. Dan is parenterale toediening aangewezen."
Er worden nog wel eens injecties met vitamine B12 gegeven. Dat is nu eigenlijk zelden meer nodig. De tabletten werken prima.
Op de site thuisarts.nl (juni 2014)
Over de behandeling van B12-tekort:
Citaat: 
"Er worden nog wel eens injecties met vitamine B12 gegeven. Dat is nu eigenlijk zelden meer nodig. De tabletten werken prima."

Dit is gebaseerd op het "Standpunt B12 deficiëntie" (aug. 2014) van het Nederlands Huisartsen Genootschap.
Geschreven door de artsen Tjerk Wiersma en Hèlen Woutersen-Koch.
Hierin wordt de orale behandeling van dit probleem gepromoot. Dit is gebaseerd op onvoldoende wetenschappelijk bewijs en zal tot grote problemen leiden. Voor patiënt èn diens huisarts.
Bewijzen zijn pas voldoende als dit bij grotere aantallen is getest gedurende meerdere jaren en voor alle leeftijdsgroepen.
Meer hierover

Het heeft geen nut hier meer woorden over te zeggen: het is gewoon FOUT.

Bij veel patiënten wordt het tekort (te) laat ontdekt. Met het gevolg dat er pas behandeld gaat
worden als er al veel (neurologische) klachten zijn en intense vermoeidheid.
Dit maakt de keuze van behandeling niet moeilijk.

| Naar de beginpagina |