Voeding en B12-tekort

Beginpagina

Laatste aanpassing: 14-10-17

Vitamine B12 komt van nature alleen voor in voeding van dierlijke herkomst. 
Daarom is een waarschuwing aan veganisten hier op zijn plaats. Veganisten gebruiken helemaal geen dierlijk voedsel, zoals vlees, vis, eieren en melkproducten. 

Het is zo langzamerhand genoegzaam bekend dat het (biologisch actieve) vitamine B12 niet voorkomt in plantaardig voedsel. Als er soms iets gevonden wordt op plantaardig voedsel is dit een gevolg van de (dierlijke) bemesting. Ook maakt het lichaam geen B12 aan waar de mens iets aan heeft. Dit aanmaken gebeurt dan in de dikke darm. De plaats van opname (het laatste gedeelte van de dunne darm) is dan echter al een gepasseerd station. Dus deze B12  heeft geen effect.
Een veganist die geen B12-tabletten gebruikt en geen voedsel waaraan kunstmatig B12 is toegevoegd, krijgt gegarandeerd een B12-tekort. De klachten zijn dan dezelfde als bij de ziekte van Addison-Biermer. Dit kan soms pas na jaren van veganistische voeding de kop opsteken. Men kan niet zeggen het gaat al vijf jaar goed en ik heb geen last dus het is niet schadelijk. Dit is een heel langzaam proces en kan vele jaren duren.  Van een veganistisch dieet krijg je niet de ziekte die op deze site beschreven staat. Maar als er te lang een B12-tekort is, kan dit wel tot dezelfde klachten en blijvende beschadigingen (zenuwstelsel) leiden.
Omdat veganisten veel voedsel eten waar foliumzuur in zit wordt een tekort aan B12 gemaskeerd in het normale bloedbeeld en kunnen neurologische problemen haast ongemerkt ontstaan. 
Door een te lage B12-waarde kan ook een verhoogde homocysteïne-spiegel in het bloed ontstaan. En dit verhoogt weer de kans op hart- en vaatziekten.

Veganisten zijn soms moeilijk te overtuigen van het belang van B12-suppletie. Er worden dan oneigenlijke argumenten gebruikt, zoals:

"Vleeseters krijgen net zo goed een B12-tekort". Dit kun je zo niet zeggen omdat de niet-veganisten dit door een opnamestoornis krijgen en een veganist door een voedseldeficiëntie. Dus je praat over totaal verschillende oorzaken.

"Als ik maar vleesvervangers eet is er niets aan de hand". Het is niet zo dat iets wat op vlees lijkt ook B12 bevat. De vleesvervangers zijn gemaakt uit plantaardige grondstoffen. Dus de stelling gaat alleen op als aan de vleesvervanger kunstmatig voldoende  B12 is toegevoegd. Sojamelk is heel iets anders dan melk. Sojamelk is plantaardig en daar zit dus van nature geen B12 in. Daarom zit er ook geen B12 in tempé en tofu.

Voor vegetariërs geldt:
Omdat zij wel melkproducten en eieren eten zal bij hen niet zo gauw een B12-tekort ontstaan. De waarde ligt gemiddeld wel iets lager dan bij vleeseters. Vegetariërs met een lactose-intolerantie moeten extra oppassen. Dus een B12-supplement gebruiken.

Zwangerschap:
Als een vegetarische, maar vooral een veganistische vrouw zwanger is of wil worden, dan is een B12-bloedtest op zijn plaats. Tijdens de zwangerschap heb je extra foliumzuur maar ook B12 nodig. Voor het foliumzuur wordt tegenwoordig wel gezorgd. Dit extra foliumzuur kan een B12-tekort in het normale bloedbeeld (Hb, MCV, aantal rode bloedcellen) verbloemen. Dus al is er geen afwijkend bloedbeeld dan nog op B12 laten prikken. Ook de moedermelk kan minder B12 bevatten, daarom is flesvoeding soms beter, zeker bij veganistische moeders.

Vegetarisch en een B12-tekort
Vegetariërs die wel regelmatig eieren, kaas en andere melkproducten gebruiken krijgen hierdoor geen B12-tekort. Als er wel een tekort ontstaat dan komt dit hoogstwaarschijnlijk door een opnameprobleem van vitamine B12. De behandeling is dan natuurlijk met injecties.
Als vegetariërs een lage B12 hebben en de hierbij behorende klachten dan lopen ze het risico dat de oorzaak ten onrechte bij het eetpatroon wordt gelegd, terwijl een vegetariër ook Addison-Biermer kan krijgen. Het is dan niet het een of het ander.
Vegetariërs die ook nog eens weinig melkproducten gebruiken lopen na jaren een grote kans om een tekort aan B12 te ontwikkelen met de klachten uit het symptomenlijstje. Het blijft in deze situatie altijd mogelijk dat het of door het dieet komt of door de B12-opnameziekte. Het is dan in elk geval noodzakelijk dat er gestart wordt met de injecties, ook al is men 100% zeker dan het eetpatroon de oorzaak is. Met de (tijdelijke) injecties wordt de B12 veel sneller aangevuld dan met tabletten en daardoor ook het mogelijke herstel bespoedigd. Voor dokters is het beter geen risico te nemen vanwege mogelijk blijvende schade door een langdurig B12-tekort.

- B12 via de (natuurlijke) voeding is altijd beter dan via tabletten -

- Spirulina en chlorella bevatten geen biologisch actieve B12, -
- maar geven wel een geflatteerde waarde bij testen -


Veganisme/planteneters
B12 is een heel belangrijke vitamine, die van natura alleen voorkomt in voedsel van dierlijke oorsprong, en nodig voor veel lichaamsfuncties en daardoor kan een tekort een breed scala aan klachten veroorzaken. Mensen die alle voedsel van dierlijke herkomst mijden lopen daardoor een grote kans op een ernstig gezondheidsprobleem.
Een goedbedoeld advies aan veganisten is daarom: Zorg er voor dat je een B12-supplement gebruikt. Lees op de verpakking van vleesvervangers hoeveel B12 er aan toegevoegd is. Gebruik vruchtensap dat verrijkt is met B12. 
De toegevoegde B12 is niet eiwitgebonden en wordt gemakkelijk opgenomen. maar in het algemeen geldt dat de vitamine uit (dierlijk) voedsel beter is dan uit pillen. Laat een keer per twee jaar je bloed testen op B12. De waarde moet ruim boven de 150 pmol/l zijn.


Anorexia nervosa
Een gezond iemand heeft een grote voorraad B12 (vooral in de lever) voor meer dat drie jaar.
Als de inname van B12 beperkt is dan kan iemand met een ongestoorde opname van B12 hier nog jarenlang op teren zonder dat er problemen ontstaan. Minimaal drie jaar, maar ook wel meer dan tien jaar.
In geval van anorexia zullen er veel eerder tekorten ontstaan van andere vitamines en mineralen.
Dokters zullen bij een B12-tekort gauw de anorexia als oorzaak hiervan aanwijzen, terwijl de kans dat het tekort door een opnameprobleem is veroorzaakt vele malen groter is.

Lees hier het belang van B12 in de voeding

 | Terug naar: Informatie over de ziekte | Naar de beginpagina |